Działalność nierejestrowana w 2025 roku
Działalność nierejestrowana to ciekawa propozycja dla tych, którzy chcą przetestować swój pomysł na biznes bez konieczności zakładania formalnej firmy. Rozwiązanie to umożliwia bowiem legalne świadczenie usług lub sprzedaż towarów bez wpisu do CEIDG – pod warunkiem spełnienia określonych przepisami kryteriów.
W artykule wyjaśniamy, na czym polega nierejestrowana działalność gospodarcza, jakie limity przychodów obowiązują w 2025 roku, a także jakie obowiązki podatkowe i ewentualne ograniczenia wiążą się z prowadzeniem NDG. Omówimy również, dla kogo jest to korzystna opcja, jakie branże najczęściej z niej korzystają i kiedy warto jednak rozważyć rejestrację pełnoprawnej działalności gospodarczej.
Czym jest działalność nierejestrowana?
Działalność nierejestrowana – często nazywana również „działalnością na próbę” – to uproszczona forma prowadzenia drobnej aktywności zarobkowej, która pozwala na legalne świadczenie usług lub sprzedaż towarów bez konieczności zakładania firmy. Wprowadzona w ramach ustawy Prawo przedsiębiorców, obowiązuje w Polsce od 30 kwietnia 2018 roku i stanowi ciekawą alternatywę dla osób, które dopiero rozpoczynają swoją przygodę z biznesem.
Rozwiązanie to skierowane jest głównie do tych, którzy chcą sprawdzić potencjał swojego pomysłu, bez podejmowania ryzyka finansowego związanego z rejestracją działalności gospodarczej. Co istotne, nierejestrowana działalność gospodarcza (NDG) nie wymaga wpisu do CEIDG, zgłoszenia do ZUS ani posiadania numeru NIP, o ile spełnione są określone kryteria. Dzięki temu stanowi prosty i bezpieczny sposób na rozpoczęcie sprzedaży produktów rękodzielniczych, prowadzenie korepetycji czy świadczenie drobnych usług, np. kosmetycznych czy porządkowych.
Działalność nierejestrowana – do jakiej kwoty przysługuje?
Limit przychodów w działalności nierejestrowanej uzależniony jest od wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w danym okresie.
Przepisy przewidują, że granicą, której nie można przekroczyć, jest 75% płacy minimalnej brutto. Oznacza to, że wraz z każdą zmianą stawki minimalnej, automatycznie aktualizowany jest również maksymalny dopuszczalny przychód w ramach nierejestrowanej działalności gospodarczej.
Od stycznia 2025 roku, przy wzroście najniższej krajowej do 4666 zł brutto, miesięczny limit dla działalności nierejestrowanej wynosi 3499,50 zł brutto.
Jeśli suma przychodów w którymkolwiek miesiącu przekroczy ten próg, konieczne staje się zarejestrowanie firmy w CEIDG – należy to zrobić w terminie 7 dni od momentu naruszenia limitu.
Kiedy można prowadzić działalność nierejestrowaną?
Z NDG mogą skorzystać wyłącznie osoby fizyczne, które w ciągu ostatnich 60 miesięcy nie prowadziły działalności gospodarczej – ani w Polsce, ani za granicą. Oznacza to, że nawet jeśli ktoś wcześniej miał zarejestrowaną firmę, ale jej nie prowadził przez pięć kolejnych lat, może ponownie zacząć działać w uproszczonym trybie, o ile spełnia pozostałe warunki.
Nierejestrowana działalność gospodarcza jest dostępna dla niepełnoletnich, osób bezrobotnych, rolników oraz pracowników zatrudnionych na etacie, co czyni ją elastyczną formą dorabiania lub testowania pomysłu na własny biznes. Należy jednak pamiętać, że nie każda aktywność może być prowadzona bez rejestracji. Wykluczone są usługi wymagające koncesji, licencji lub zezwoleń – jak np. transport drogowy, pośrednictwo finansowe czy sprzedaż alkoholu. Ponadto, nie jest dopuszczalne prowadzenie działalności w formie spółki cywilnej.
Obowiązki osoby na nierejestrowanej działalności gospodarczej
Choć działalność nierejestrowana nie wymaga wpisu do CEIDG, nie zwalnia to osoby ją prowadzącej z określonych obowiązków. Aby legalnie zarabiać w tej formie, konieczne jest prowadzenie uproszczonej ewidencji sprzedaży, czyli zapisywanie wszystkich transakcji w sposób umożliwiający kontrolę osiąganych przychodów. To kluczowy element, który pozwala monitorować, czy nie został przekroczony ustawowy limit przychodów.
Działalność nierejestrowana a PIT
Kwestie podatkowe również nie pozostają bez znaczenia. Dochody uzyskane z nierejestrowanej działalności należy uwzględnić w rocznym zeznaniu podatkowym, wybierając formularz PIT-36. Rozliczenie odbywa się na zasadach ogólnych, czyli według skali podatkowej. Co ważne, od przychodu można odliczyć koszty jego uzyskania, o ile są odpowiednio udokumentowane.
Działalność nierejestrowana a prawa konsumentów
Należy pamiętać, że mimo braku statusu przedsiębiorcy w rozumieniu prawa gospodarczego, osoba prowadząca nierejestrowaną działalność gospodarczą traktowana jest jak przedsiębiorca w relacji z klientem indywidualnym. Oznacza to konieczność przestrzegania praw konsumentów, w tym obowiązku przyjmowania reklamacji, uznawania prawa do zwrotu oraz wystawiania rachunków lub faktur – jeśli kupujący tego zażąda.
Jak rozpocząć działalność nierejestrowaną?
Rozpoczęcie działalności nierejestrowanej w 2025 roku jest wyjątkowo proste i nie wymaga przechodzenia przez skomplikowane procedury administracyjne. Nie trzeba składać wniosków, zgłaszać się do CEIDG ani uzyskiwać numeru NIP. Wystarczy spełniać ustawowe warunki i rozpocząć samodzielne działania zarobkowe – z zachowaniem obowiązujących przepisów.
Podstawą legalnego funkcjonowania w ramach tej formy aktywności jest systematyczne prowadzenie ewidencji przychodów. Może mieć ona postać nieskomplikowanej tabeli – np. w arkuszu kalkulacyjnym – w której zapisywane są wszystkie wpływy z tytułu sprzedaży towarów lub świadczenia usług. Taka dokumentacja ma kluczowe znaczenie, ponieważ umożliwia kontrolę, czy limit przychodów dla działalności nierejestrowanej nie został przekroczony.
Działalność nierejestrowana a ZUS
Jednym z najczęściej wymienianych atutów działalności nierejestrowanej jest brak obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne.
Osoby prowadzące nierejestrowaną działalność gospodarczą nie muszą zgłaszać się do ZUS ani odprowadzać comiesięcznych składek na emeryturę, rentę czy ubezpieczenie zdrowotne. To znacząco ogranicza koszty i czyni tę formę zarobkowania szczególnie atrakcyjną dla osób stawiających pierwsze kroki w biznesie lub dorabiających okazjonalnie, np. poprzez sprzedaż rękodzieła.
Trzeba jednak mieć świadomość, że działalność nierejestrowana to także pewne ograniczenia. Brak składek oznacza, że z tytułu tej aktywności nie przysługują żadne świadczenia – ani emerytalne, ani zdrowotne. Osoba prowadząca taką działalność nie buduje okresów ubezpieczenia ani nie ma dostępu do publicznej opieki zdrowotnej w ramach NFZ, chyba, że jest objęta ubezpieczeniem z innego tytułu (np. zatrudnienia na etacie, umowy zlecenia czy ubezpieczenia członka rodziny).
Dla wielu osób to kompromis opłacalny – pozwalający na rozwinięcie pomysłu bez obciążeń finansowych. Warto jednak na bieżąco analizować sytuację – w miarę wzrostu przychodów i rozwoju działalności może okazać się korzystniejsze przejście na formę zarejestrowaną, która zapewni pełnię ochrony ubezpieczeniowej.
Działalność nierejestrowana a VAT
Osoby prowadzące działalność nierejestrowaną najczęściej korzystają z tzw. zwolnienia podmiotowego z VAT, oznaczającego brak obowiązku rejestracji jako czynny podatnik VAT. Wynika to z faktu, że próg uprawniający do zwolnienia – czyli 200 000 zł obrotu rocznie – jest niemożliwy do osiągnięcia w ramach nierejestrowanej działalności.
Warto jednak wiedzieć, że nie każde działanie może korzystać ze zwolnienia podmiotowego.
Ustawa o podatku od towarów i usług wskazuje konkretne przypadki, w których zwolnienie to nie obowiązuje – niezależnie od wysokości obrotu. Przykładowo, jeśli planujesz sprzedaż biżuterii wykonanej z metali szlachetnych, musisz zarejestrować się jako podatnik VAT, nawet prowadząc nierejestrowaną działalność gospodarczą.
Szczegółowy wykaz towarów i usług wyłączonych ze zwolnienia podmiotowego znajduje się w załączniku nr 12 do ustawy o VAT.
Jakie usługi można świadczyć w ramach nierejestrowanej działalności?
NDG otwiera szerokie możliwości dla osób, które chcą zarabiać w elastyczny sposób, bez konieczności zakładania firmy. W ramach tego modelu można świadczyć wiele usług oraz prowadzić sprzedaż produktów, o ile nie są one objęte dodatkowymi wymogami prawnymi – takimi jak koncesje, licencje czy pozwolenia. W praktyce oznacza to, że nierejestrowana działalność gospodarcza sprawdza się w wielu branżach, szczególnie w tych opartych na indywidualnych umiejętnościach, pasji i twórczości.
Rękodzieło i wyroby artystyczne
Osoby obdarzone talentem manualnym mogą z powodzeniem sprzedawać własnoręczne produkty. W ramach działalności nierejestrowanej można oferować m.in. biżuterię handmade, ozdoby do wnętrz, świece zapachowe, naturalne mydła i kosmetyki, kartki okolicznościowe, hafty, szydełkowe dodatki, a nawet meble odnawiane własnym sumptem.
Korepetycje i szkolenia indywidualne
Wśród najczęściej wybieranych form usług edukacyjnych znajdują się korepetycje z przedmiotów szkolnych, lekcje języków obcych, zajęcia muzyczne, a także szkolenia specjalistyczne w określonych dziedzinach. Usługi tego typu mogą być świadczone zarówno w formie stacjonarnej, jak i zdalnej – co pozwala na większy zasięg i dopasowanie do potrzeb odbiorcy.
Usługi kosmetyczne i stylizacja
Branża beauty również daje przestrzeń do działania w ramach nierejestrowanej działalności. Osoby mające doświadczenie lub wykształcenie w tym kierunku mogą oferować m.in. stylizację paznokci, makijaż okolicznościowy, pielęgnację brwi i rzęs, a także strzyżenie i modelowanie włosów.
Należy jednak pamiętać, że świadczenie takich usług wiąże się z dodatkowymi obowiązkami: m.in. koniecznością posiadania numeru NIP i kasy fiskalnej już od pierwszej sprzedaży, zgodnie z obowiązującymi przepisami podatkowymi (§ 4 ust. 1 pkt 2 lit. j Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 24 listopada 2023 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących).
Trening personalny i doradztwo wellness
Miłośnicy aktywności fizycznej mogą z powodzeniem świadczyć usługi jako trenerzy personalni, doradcy fitness czy konsultanci zdrowego stylu życia. Tworzenie indywidualnych planów treningowych, sesje motywacyjne lub podstawowe konsultacje dietetyczne to przykłady działań, które można realizować w ramach działalności nierejestrowanej, o ile nie wymagają kwalifikacji medycznych.
Copywriting i tworzenie treści
Nierejestrowana działalność to również przestrzeń dla osób, które dobrze czują się w pisaniu. Tworzenie treści marketingowych, opisów produktowych, tekstów blogowych, newsletterów czy postów do social mediów może stać się źródłem dodatkowego dochodu. Coraz więcej małych firm i sklepów internetowych poszukuje współpracy z freelancerami, nie wymagając przy tym formalnej rejestracji działalności.
Fotografia
Początkujący fotografowie również znajdą miejsce dla siebie. Usługi fotograficzne – jak sesje rodzinne, portretowe, zdjęcia produktowe czy okolicznościowe – mogą być realizowane bez rejestrowania firmy, o ile działalność nie przekracza ustawowych limitów i zachowana jest zgodność z przepisami dotyczącymi konsumentów.
Kiedy warto zarejestrować działalność?
Choć działalność nierejestrowana jest dobrym rozwiązaniem na start, w końcu przychodzi moment, w którym przestaje być wystarczająca. Jeśli zauważysz, że Twoje przychody regularnie zbliżają się do maksymalnego miesięcznego limitu, a liczba klientów i skala działań rośnie, warto rozważyć przekształcenie jej w działalność gospodarczą wpisaną do CEIDG. Rejestracja firmy to nie tylko formalność – to także dostęp do szerszych możliwości biznesowych.
Zarejestrowana działalność pozwala na współpracę z większymi kontrahentami, oferuje możliwość występowania o dotacje i granty, a także otwiera drogę do bardziej elastycznych form rozliczeń oraz wyboru różnych form opodatkowania. Ponadto, przedsiębiorcy rozpoczynający działalność mogą skorzystać z preferencyjnych warunków – takich jak ulga na start, która przez pierwsze 6 miesięcy zwalnia ze składek na ubezpieczenia społeczne, czy mały ZUS obowiązujący przez kolejne 2 lata.
Decyzja o przejściu na działalność zarejestrowaną powinna być poprzedzona analizą – zarówno bieżących potrzeb, jak i planów rozwoju. Jeśli działalność nierejestrowana przestaje mieścić się w swoim ograniczonym zakresie, a Ty chcesz rozwijać markę, budować pozycję na rynku i korzystać z profesjonalnych narzędzi, rejestracja firmy może okazać się naturalnym i opłacalnym krokiem na Twojej ścieżce zawodowej.